تفاوت بیماری پسوریازیس و سرطان پوست

یکی از بیماری‌های پوستی که 125 میلیون نفر از مردم دنیا به آن مبتلا هستند، بیماری پسوریازیس یا صدفک است. این بیماری بر اثر یک اختلال خودایمنی و بر هم خوردن توازن تولید سلول‌های پوستی ایجاد می‌شود.

psoriasis and normal skin

از سوی دیگر، یکی از بیماری‌های خطرناکی که بسیار به بیماری پسوریازیس شبیه است، بیماری سرطان پوست یا ملانوما است که 2 تا 3 میلیون نفر از مردم دنیا را درگیر کرده است.

به دلیل شباهتی که در علائم این دو بیماری وجود دارد، مبتلایان به هردوی این بیماری‌ها ممکن است در تشخیص و اقدام برای درمان، دچار سردرگمی شوند که می‌تواند برای فرد مبتلا بسیار خطرناک یا دست‌کم اضطراب‌آور باشد. به همین دلیل، لازم است که هر کدام از این دو بیماری و تفاوت‌های آنها را به درستی بشناسیم.

بیماری پسوریازیس با سرطان پوست چه تفاوتی دارد؟

گفته می‌شود که این دو بیماری بسیار شبیه به هم هستند، اما در واقع هرکدام از این دو بیماری انواع مختلفی دارند و باید مشخص شود که کدام نوع پسوریازیس به کدام نوع سرطان پوست شبیه است؟

بیماری پسوریازیس 5 نوع است:

1- پسوریازیس پلاک: این نوع بیماری، پلاک‌هایی قرمز رنگ، خشک و با رویه نقره‌ای در پوست ایجاد می‌کند

2- پسوریازیس خال‌شکل: این نوع پسوریازیس، موجب ایجاد نقاط قرمز کوچک و پوسته پوسته‌ای در سراسر بدن می‌شود

3- پسوریازیس معکوس: این نوع پسوریازیس، لکه‎‌های قرمز و صاف، در محل چین‌خوردگی‌های پوست ایجاد می‌کند

4- پسوریازیس چرک‌دانه‌ای: این نوع بیماری، موجب ایجاد جوش‌ یا تاول‌های چرکی عموماً در نواحی دست و پا می‌شود

5- پسوریازیس التهابی (Erythrodermic): این نوع پسوریازیس موجب التهاب و کنده شدن پوست در سراسر بدن می‌شود

types of psoriasis

از میان انواع بیماری پسوریازیس، نوع معکوس، چرک‌دانه‌ای و التهابی کمتر شایع هستند و به دلیل تفاوت در علائم اولیه، کمتر با سرطان پوست اشتباه گرفته می‌شوند. از سوی دیگر، 5 نوع سرطان پوست هم وجود دارد:

1- پایه‌ای (Basal) و سنگفرشی (Squamous)

2- لنفاوی (Lymphoma)

3- سارکوم کاپوسی (Kaposi’s sarcoma)

4- سرطان سلولی مرکل (Merkel cell carcinoma)

5- ملانوما

از میان انواع سرطان پوست هم نوع ملانوما و مرکل با پسوریازیس اشتباه گرفته نمی‌شوند. در نتیجه اگر مواردی که شبیه به هم هستند را مقایسه کنیم به جدول زیر میرسیم:

علائم مشترک	نوع پسوریازس	نوع سرطان
پوست برآمده و قرمز	پلاک: به محض ظاهر شدن لکه‌ها، خارش پوست شروع می‌شود و معمولا در اطراف مفاصل ظاهر می‌شود	پایه‌ای (Basal): لکه‌ها معمولا با خارش همراه نیستند مگر اینکه به اندازه کافی بزرگ شوند. همچنین معمولا در قسمت‌های تحت شعاع آفتاب مانند پوست صورت و گردن بیشتر دیده می‌شوند
پوسته پوسته شدن و خشک شدن پوست با احتمال خونریزی	پلاک: معمولا محل خشکی بدون خراش زدن دچار خونریزی نمی‌شود	سنگفرشی (Squamous): احتمال خونریزی بیشتر وجود دارد و معمولا روی قسمت آفتاب‌دیده پوست ایجاد می‌شود
ضایعات پوستی ضخیم، برجسته و پوسته پوسته	پلاک: ضایعات اغلب روی پوست سر و یا پوست مفاصل ایجاد میشود	لنفاوی (Lymphoma): ضایعات در هر جایی میتوانند دیده شوند و گاهی بنفش دیده می‌شوند
لکه‌های ریز صاف یا برجسته	خال‌شکل: لکه‌ها به شکل نقطه‌های ریز به نظر می‌رسند و معمولا در کودکان و نوجوانان بروز می‌کند	سارکوم کاپوسی (Kaposi’s sarcoma): لکه‌ها به شکل نقطه‌های قرمز، بنفش یا قهوه‌ای ظاهر می‌شوند و بیشتر در بزرگسالان بروز می‌کند

علاوه بر تفاوت‌هایی که در جدول بالا نشان داده شد، برخی تفاوت‌های کلی هم بین پسوریازیس و سرطان پوست وجود دارد که می‌تواند در تشخیص این دو نوع بیماری کمک کند:

1- پسوریازیس معمولا در سنین پایین‌تر دیده می‌شود و اکثر مبتلایان به این بیماری 15 تا 35 سال سن دارند؛ در حالی‌که بیماری سرطان پوست معمولا در سنین بالا دیده می‌شود.

2- سرطان پوست معمولا در نواحی تحت شعاع آفتاب مانند صورت، پشت گردن یا شانه‌ها بروز می‌کند در حالی‌که پسوریازیس معمولا در پوست سر، پوست اطراف مفاصل، زانوها یا آرنج دیده دیده می‌شود.

3- وجود سابقه ژنتیکی و وراثتی، در ابتلا به هردو بیماری موثر است؛ لذا سابقه خانوادگی می‌تواند پیش‌فرضی برای تفسیر درست علائم هردو باشد.

در صورت داشتن هرکدام از علائم پسوریازیس یا سرطان پوست، لازم است که به پزشک متخصص پوست (درماتولوژیست) مراجعه کنید. پزشک متخصص پوست با نمونه‌برداری و آزمایش پوست می‌تواند تجویزهای منجر به بهبودی داشته باشند.

doctor and skin cancer

درمان پسوریازیس:

پزشک متخصص پوست (درماتولوژیست)، پس از معاینه، با توجه به نوع بیماری، کرم‌های پوستی خاصی مانند کرم‌های استروئیدی، کرم اسید سالیسیلیک، پمادهای حاوی ویتامین D و... تجویز می‌کنند که می‌توانند در بهبود علائم بسیار تاثیرگذار باشند.

در صورت شدید بودن علائم، برای درمان پسوریازیس، از داروهای خوراکی یا نوردرمانی از طریق اشعه فرابنفش (UV) استفاده می‌شود.

درمان سرطان پوست:

با توجه به میزان پیشرفت و نوع سرطان، پزشک متخصص می‌تواند عمل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی یا ترکیبی از آنها را برای درمان این بیماری به کار گیرد.

چه اتفاقی می‌افتد اگر این بیماری‌ها درمان نشوند؟

بی‌توجهی به درمان بیماری سرطان پوست می‌تواند موجب گسترش این بیماری به نقاط مختلف بدن و سایر ارگان‌های داخلی بدن و ضربه جدی به سلامت و حتی مرگ شود.

عدم درمان بیماری پسوریازیس هم میتواند موجب شدیدتر شدن و بروز علائم خارج از کنترل در نقاط مختلف بدن شود.

برای کاهش ریسک ابتلا به سرطان پوست و پسوریازیس چه کنیم؟

برای مبتلا نشدن به سرطان پوست لازم است که:

1- از کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنید

2- عدم قرار گرفتن تحت تابش مستقیم آفتاب در ساعات گرم روز (اواسط ظهر)

3- استفاده از کلاه لبه دار و لباس آستین‌بلند در روزهای آفتابی تابستان

با توجه به اینکه ابتلا به پسوریازیس معمولا بر خلاف انتظار و ناگهانی اتفاق می‌افتد، نمی‌توان توصیه علمی دقیقی برای پیشگیری از آن ارائه کرد. تنها توصیه می‌شود که در صورت ابتلا به این بیماری، از درمان‌های قطعی موجود استفاده شود تا وضعیت علائم شدیدتر نشود.

منبع:

تفاوت بیماری پسوریازیس و سرطان پوست | انواع، علائم و درمان